Westland Sea King Mk.48 RS04 gaf een reddingsdemo boven het terrein en was op de neus voorzien van een sticker met “FAREWELL TOUR BELGIAN AIR FORCE 40 SQN SEAKING 1976-2019”.

 

Van 10 tot en met 12 augustus vond weer de jaarlijkse Oldtimer Fly & Drive-in op Schaffen-Diest plaats.
 

Op de vrijdag verschenen er nog niet veel deelnemers vanwege de weersomstandigheden en dat weerhield ook een aantal Engelsen ervan om Het Kanaal over te steken. Zaterdag was het wisselend bewolkt en bleef het gelukkig de hele dag droog en ook zondag mocht men niet klagen.

We telden in totaal 228 vliegtuigen (inclusief inhoud hangaars) die ingeschreven waren in 9 verschillende landen. Echter de laatste jaren staan er steeds meer buitenlands geregistreerde toestellen in België, zodat diverse zogenaamde “buitenlanders” gewoon een Belgische eigenaar hebben. Het aanbod in verschillende types was behoorlijk groot dit jaar. Wel ontbraken een aantal vaste klanten en zagen we geen Luscombes, geen PA-22’s, weinig Austers en Jodel-varianten. Het aantal Nederlanders viel ook een beetje tegen en we hebben ook niet veel Duitsers gezien. Gelukkig was er genoeg ander fraais te bewonderen tijdens het weekend. Een drietal wordt hier onder wat uitgebreider besproken.

Opvallend was het aantal Pitts varianten; maar liefst zeven stuks! Drie arriveerden in formatie boven het vliegveld en andere formaties die we zagen, waren onder meer drie Super Cubs, drie Stampes en de demo van The Swallows met vier SF260’s. De Belgische Sea King was bezig aan een soort van afscheidstournee omdat het type volgend jaar afgestoten wordt. Na twee doorvluchten, werd een reddingsdemonstratie gegeven.

De op Schaffen gestationeerde motorvliegtuigen en zweefvliegtuigen bleven bijna allemaal in de hangaars en waren dan ook niet te zien voor het publiek. Ook dit jaar waren er weer heel veel auto’s, tractoren en motoren te bezichtigen op het terrein.

Auster J/1N Alpha G-ARRL stamt uit het jaar 1946. (Cor van Gent)

 

De leukste bezoeker aan de fly-in was de in Tsjecho-Slowakije gebouwde Praga E-114M Air Baby HB-UAF. De eerste Air Baby vloog al in 1934 en voor de oorlog werden er 63 door motorenfabriek ČKD-Praga (ČKD = Českomoravské Kolben – Danӗk) gebouwd, voorzien van eigen Praga B motoren van 40 tot 45 pk. In Engeland werden er nog eens 39 in licentie gebouwd als Hillson Praga. Na de Tweede Wereldoorlog besloot de fabriek een verbeterde versie op de markt te brengen met een 60pk motor, versterkte romp, aangepaste vleugel, vergrote staart en een andere voorruit. Nadat er tien E-114D’s geproduceerd waren, besloot men zich te concentreren op de E-114M, uitgerust met een Walter Mikron motor van 65pk. ČKD Praga leverde 95 exemplaren af en de firma Letov fabriceerde er nog eens 26. De Air Baby werd ook in het buitenland verkocht; onder meer in Frankrijk, Zwitserland, Italië, Roemenië, Finland, Saarland, Australië. De Keizerlijke Iraanse Luchtmacht had er eentje in dienst en er vlogen er een paar bij de Tsjechoslowaakse luchtmacht.

Het toestel is van hout en linnen en het instappen in de cockpit is een avontuur op zich: de zijramen klappen naar beneden en de voorruit klapt omhoog; daarna stap je op het wiel en vervolgens ga je via de voetsteun onder aan de neus de cockpit in.

Praga E-114M Air Baby HB-UAF uit 1947 kreeg de prijs voor de Best Vintage. (Henk Wadman)

 

In 2015 bezocht de Miles M.11A Whitney Straight G-AERV uit 1936 het evenement op Schaffen al eens en ging naar huis met de prijs voor de Best Vintage. We herhalen nog even wat ik destijds over dit toestel schreef. De Miles M.11A werd in de jaren dertig ontworpen door Fred & George Miles in samenwerking met Grand Prix coureur en eigenaar van enkele vliegscholen Whitney Straight. Men had als doel een comfortabele tweezitter op de markt te brengen met een gesloten cockpit, waarin vlieger en passagier naast elkaar konden zitten. De meeste vliegtuigen hadden destijds nog een open cockpit en de zitplaatsen achter elkaar. De constructie bestond voor het grootste deel uit hout en als motor diende een De Havilland Gipsy Major I, die 130pk leverde. Opvallende vernieuwing in die tijd was het uit één stuk bestaande windscreen zonder spijlen.

Het prototype vloog voor het eerst op 14 mei 1936 en toen de productie een jaar later al weer stopte, waren er 50 exemplaren gebouwd. Ten tijde van de Tweede Wereldoorlog werden er 23 gebruikt door de Royal Air Force als verbindingsvliegtuig en er kwam zelfs een exemplaar terecht in Egypte en eentje in India. De Fleet Air Arm had er ook nog eentje in dienst van 1940 tot en met 1943 en drie kwamen terecht bij de Royal New Zealand Air Force. De Miles op Schaffen vloog overigens tijdens de oorlog met het militaire serial EM999.

Helaas zijn er nog maar weinig Whitney Straights bewaard gebleven en ze zijn allemaal van het model M.11A; van de M.11B en M.11C, die beide een andere motor hadden, werd slecht één exemplaar gebouwd.

Er staan er nog twee ingeschreven in het Britse register: de G-AERV (c/n. 307) en de G-AEUJ (c/n. 313) die in opslag staat.

Oldest Plane was de Miles M.11A Whitney Straight G-AERV uit 1936 die in 2015 al eens huiswaarts ging met de Best Vintage prijs. De prijs voor Best Classic ging naar de in 1947 gebouwde Miles M.65 Gemini 1A G-AKHP. (Henk Wadman) (Henk Wadman)



 

Een ander Miles product tijdens de fly-in was de Miles M.65 Gemini 1A G-AKHP uit 1947 en dat is eigenlijk een tweemotorige Miles M.38 Messenger en die zagen we in voorgaande jaren ook al eens op Schaffen verschijnen. Naast de twee Blackburn Cirrus Minor II motoren die 100pk leverden, verschilde de Gemini met de Messenger doordat het vliegtuig een elektrisch intrekbaar onderstel had en twee in plaats van drie staartvinnen. De G-AKHP is een Gemini 1A en daar zijn er de meeste van gebouwd: 133 stuks plus nog een handvol modellen met andere (sterkere) motoren.

De houten Gemini bleek een populair reisvliegtuig te zijn en er waren zelfs Britse luchtvaartmaatschappijen die het toestel gebruikten voor charterdoeleinden. Ook werd het vliegtuig ingezet bij de indertijd in Engeland populaire luchtraces. Diverse exemplaren van de vierzitter werden verkocht in onder andere Australië, Nieuw Zeeland en andere Gemene Bestlanden. In Engeland zijn er nog zes exemplaren ingeschreven, waarvan er momenteel maar twee vliegwaardig zijn voor zover ik kan nagaan. Buiten het Verenigd Koninkrijk vliegt alleen in Zweden een Miles M.65, de SE-AYM. In België en Belgisch Congo was de Gemini ruimschoots vertegenwoordigd met maar liefst twaalf exemplaren, waarbij aangetekend moet worden dat ongeveer de helft vernield werd tijdens ongelukken. Er zijn er nog twee over: OO-RLD en de OO-RVE van het Brusselse AELR museum. De laatstgenoemde is mogelijk gesloopt. In Nederland werd er nooit een ingeschreven, alhoewel er voor Gemini 1A G-AISD in 1953 het kenmerk PH-RLD zou zijn aangevraagd. Dit werd geweigerd door de toenmalige Rijksluchtvaartdienst en het toestel werd ingeschreven als OO-RLD. Voor verdere info over deze machine, zie ook: http://www.hdekker.info/registermap/MR.htm

SNCAN SV.4C OO-AFJ kreeg terecht de titel Best Stampe. (Henk Wadman)

 

Procaer F15B Picchio D-ECZA ontving de prijs voor het beste Frati ontwerp. (Cor van Gent)

 

Ingenieur Stelio Frati (links op de foto), ontwerper van onder meer de F8L Falco en haar voorgangers en opvolgers, zien we hier tijdens een eerder evenement. (GAVS)
 

Voor het gemak hebben we alle deelnemers over de drie dagen achter elkaar gezet; sommige waren twee of drie dagen aanwezig.
 

 

Niet echt oud deze in Polen gebouwde SSH T-131PA Bücker Jungmann replica, maar wel fraai in deze vooroorlogse “Duitse” kleuren met onder op de staart de opschriften: “Reichs-Motorfliegerschule Rangsdorf-Berlin Nr.115 Deutscher Aeroclub”. (Henk Wadman)


Op de staart van ex-Luftwaffe Piaggio P149D N52571/92+03 staat dat het een FWP149D is maar dat klopt dus niet. Het toestel vloog tot voor kort nog in de Verenigde Staten. (Henk Wadman)


De dikke Wright stermotor van North American T-28B Trojan N1328B, die arriveerde in formatie met PC-7 N60LT, verspreidde een aardige “sound” tijdens de start vanaf de grasbaan op Schaffen. (André Wadman)


Beech E17L Staggerwing N18785/NC18785 kwam ‘s zondags op bezoek vanaf Keiheuvel. (Cor van Gent)

 

 
 


Twee Cessna 305C/L-19E Birddogs uit Luxemburg: F-AYAC en de in Canadian Army kleuren vliegende F-AZMX/16744. (Luc Geys)




Boeing A75N1/PT-17 N545WP vertrekt naar thuisbasis Teuge. (Henk Wadman)


De Havilland DH.82A Tiger Moth G-AJHS behoort tot de collectie van het Vliegend Museum Seppe. (Henk Wadman)

 

SNCAN SV.4C G-AWEF uit 1947 vliegt al decennia in deze kleuren van de Tiger Club en de wat jongere Stampe & Vertongen SV.4B D-EBVV/58 uit 1954.
(Henk Wadman)




In 1960 werd Max Holste MH.1521M Broussard G-CIGH/255/5-ML gebouwd voor de Franse Luchtmacht. (Cor van Gent)


Sequoia F8L Falco G-CYLL, de amateurbouwversie van de bekende Italiaanse Falco. (Henk Wadman)

 

Maule M-6-235C Super Rocket G-BKGC en MX-7-180AC Sportplane N55001. (Henk Wadman)




In 1961 bij de Duitse firma Flugzeugbau Stark KG vervaardigde Piel CP.301A Emeraude D-EEAD. (Henk Wadman)


Aviat Pitts S-2B N6089U. (Henk Wadman)

 

De unieke tweezits Verhees Delta 2B F-PDHZ. (Henk Wadman)



Drie Jodelproducten: Wassmer Jodel D 112 Club OO-DAN, de in 1957 gebouwde SAN Jodel D 117 G-BJOT en Jodel DR 1053M Sicile Record F-PZSM die in 1984 door Christian Rohrer gefabriceerd werd. (Henk Wadman)







Van’s RV-4 F-PTBG en RV-7 OO-161. (Henk Wadman)



 

Extra EA 330SC OO-SDJ maakte eerst een “lage doorvlucht”, zoals men dat in België noemt, met rook en landde vervolgens. (André Wadman)



Beide Pipers kregen tijdens hun carrière een 30pk sterkere motor: Piper J3C-90 Cub HB-OIA uit 1944 en de PA-18-180M Super Cub HB-OQB. De laatste had tevens een vierbladige prop en een soort van ski bij het staartwiel. (Henk Wadman & André Wadman)



 

Twee in Zwitserland gebouwde amateurbouw vliegtuigen: Brändli BX2 Cherry HB-YLK en Pottier P 80 S HB-YLY. (Henk Wadman)



 

De piloot van de Pilatus P-3-05 D-EPCI/53 landde niet en hield het bij een lage doorvlucht met rook op de zaterdag en op de zondag deed de vlieger van North American TF-51D Mustang OO-RYL hetzelfde, maar dan zonder rook.(Henk Wadman & Luc Geys)



 

Rainbow Aircraft Cheetah XLS OO-F60 (Henk Wadman)


Distar Samba XXL OO-H66. (Henk Wadman)


JMB Aircraft VL3 Evolution OO-H69. (Henk Wadman)

Credits: Gideon van Dijk, Henk Duivenvoorden, Luc Geys, Jan & Johan Hetebrij, Jan Mangelschots, Jaap Niemeijer,
Jan Swart & Rob Tempel, Guy Valvekens, André & Henk Wadman, Wim Zwakhals