|
|
Auteur: Henk Wadman |
|
Publiekstrekker bij uitstek! Spitfire LFXVIe SE-BIR/RW386. (Henk
Wadman)
Vol goede moed vertrokken we op 8 augustus jongstleden per auto
richting Denemarken om de 47e Internationale KZ Rally voor
historische vliegtuigen op het vliegveld van Stauning (EKVJ) te gaan
bezoeken.
Vroeg in de avond arriveerden we en het werd tijd voor een kort
bezoekje aan Vestjylland Lufthavn in de stralende zon. Achteraf
bleek dat een goede zet, want op de zaterdag kwam het hemelwater met
bakken uit de lucht. Pas in de loop van de middag klaarde het wat
op, maar vanwege de harde crosswind werd de geplande vliegshow
afgelast. De enige vliegtuigen die eventjes gevlogen hebben, waren
de militaire Fennec helikopter, de Zweeds geregistreerde Spitfire en
een Chipmunk, die wel erg snel los was omdat de straffe wind in de
loop van de middag recht op de baan was komen te staan.
Helaas zorgde de slechte weersverwachting er ook voor dat veel
deelnemers aan de rally thuis bleven.
Tijdens de enorme buien op zaterdagochtend hebben we op ons gemak
het interessante Danmarks Flymuseum bezocht. Oorspronkelijk opgezet
om onderdak te bieden aan de vliegtuigen van de Deense constructeurs
Kramme & Zeuthen (van de firma Skandinavisk Aero Industri) en andere
historische vliegtuigen, bestaat het museum nu uit drie hallen.
Eentje is geheel gewijd aan de militaire luchtvaart van na de Tweede
Wereldoorlog, één biedt onderdak aan historische burgervliegtuigen
(van zweefvliegtuigen tot een SN601 Corvette bizjet) en in een
kleinere hal zijn onder meer een aantal KZ-vliegtuigen, vooroorlogse
militaire vliegtuigen en een Spitfire onder gebracht.
Een aantal vliegtuigen is redelijk goed te fotograferen, maar met
name in de militaire hal staan sommige wel erg dicht op elkaar.
Een beetje een
buitenbeentje in het militaire deel is een Poolse Lim-2/MiG-15bis.
Dit toestel is beschilderd als het exemplaar waarmee een Poolse
vlieger op 5 maart 1953 vluchtte naar Denemarken: 346 (c/n. 133046).
Het toestel werd destijds compleet gestript om zo achter de
“geheimen” van deze Russische straaljager te komen en later terug
gegeven aan de Polen en uiteindelijk gesloopt.
Het tentoongestelde vliegtuig werd oorspronkelijk gebouwd als een
Lim-1/MiG-15 met c/n. 1A-06014 en later te Mielec omgebouwd tot een
Lim-1/MiG-15UTI. Na verloop van tijd kwam het toestel weer in de
fabriek in Mielec terecht en werd daar een Lim-2, waarbij het
achterste deel van de romp, motor en staart van c/n. 1B-01311
gebruikt werden. Als identiteit werd het constructienummer van het
voorste rompdeel gebruikt, maar dat is tot op heden onbekend
gebleven. Uiteindelijk kwam het toestel als “014” in het museum in
Krakow terecht en werd in mei 2011 naar Karup in Denemarken
getransporteerd. Er werd weer een éénzitter van gemaakt en die
Lim-2/MiG-15bis kreeg het serial “346”.
Danmarks Flymuseum onderscheidt zich van andere musea omdat men een
eigen vliegstrip achter het museum heeft, waar in de zomermaanden op
een aantal dagen bij goed weer ’s avonds gevlogen wordt met enkele
van de vliegwaardige museumtoestellen.
Aan de achterkant bevindt zich tevens een opslagloods waarin we
onder meer een complete, gele Zweedse Fairey Firefly ontdekten, die
gerestaureerd gaat worden en dan Deense militaire kleuren (ook geel)
zal krijgen.
Zie ook het
Stauning verslag van 2013
voor een verslag met foto’s uit 2013 van Jan Mangelschots.
(h) = inside hangar
Stauning Lufthavn, 8 & 9 augustus 2014 |
|
|
|
|
|
|
|
|
D-EBSH |
SNCAN Stampe SV.4A |
|
|
|
D-EDGH |
Gyroflug SC-01 Speed Canard |
|
|
|
D-EGTZ |
Cessna 172N Skyhawk |
|
|
|
D-EGZW |
Piper PA38-112 Tomahawk II |
|
|
|
D-EMHG |
Piper J3C-65 Cub |
|
|
|
D-ENXB |
Piper PA28-161 Warrior II |
|
|
|
D-EWUW |
Cessna 140 |
N89831 |
|
|
LN-ASY |
Reims/Cessna F172N |
|
|
|
LN-BDM |
De Havilland DH.82A Tiger Moth |
145 |
|
|
LN-DHC |
De Havilland Canada DHC.1 Chipmunk 22 |
WB586 |
|
|
LN-FTI |
Cessna 172S Skyhawk XP |
|
|
|
LN-MTJ |
Piper PA28-161 Warrior II |
|
|
|
LN-NRF |
Cessna 172S Skyhawk SP |
|
|
|
LY-AET |
Antonov An-2R |
|
|
|
N6VJ |
Beech F90 King Air |
(h) |
|
|
N109PB |
Agusta A109A-2 |
(h) |
|
|
De in 1946 gebouwde Cessna 140 D-EWUW voert het Amerikaanse kenmerk
N89831 nog op de staart en is voorzien van bierreclame! (Henk
Wadman)
De Havilland DH.82A Tiger Moth LN-BDM uit 1942
in Noorse kleuren als “145”. (Henk Wadman)
Agusta A109A-2 N109PB staat al een aantal
jaren gestationeerd op Stauning. (Henk Wadman)
Twee Chipmunk 22’s: LN-DHC in Britse kleuren als WB586/A en de
OY-ATO in Deense kleuren als P-129. (Henk Wadman)
OY-AAD |
SAI KZ VII U-4 Lærke |
|
|
|
OY-ABT |
Piper J3F-50 Cub Sport |
|
|
|
OY-AFG |
Piper J3C-65 Cub (L-4H-PI) |
43-29567 |
|
|
OY-AFT |
Piper PA22-108 Colt |
|
|
|
OY-AFW |
Taylor J2 Cub |
|
|
|
OY-AGH |
Reims/Cessna F172H |
|
|
|
OY-AHY |
Reims/Cessna F172H |
|
|
|
OY-AJR |
De Havilland DH.104 Dove 5 |
wings & engines |
|
|
OY-ALA |
Aeronca 7AC Champion |
|
|
|
OY-ALC |
Piper PA12 Super Cruiser |
|
|
|
OY-ALF |
Piper J3C-65 Cub (L-4H) |
|
|
|
OY-ALW |
Miles M.28 Mercury 6 |
|
|
|
OY-AOL |
SAI KZ X Mk.2 |
|
|
|
OY-ARJ |
Cessna 414 |
|
|
|
Jodel D 112M OY-CMN met een niet-standaard motorbeplating ervoor. Op
28 oktober 1985 verongelukte dit toestel en werd later weer
opgebouwd. (Henk Wadman)
Ook al weer meer dan 30 jaar oud: Rutan Long-EZ OY-BSM. (Henk
Wadman)
De Havilland DH.104 Dove 8 OY-BHZ werd in 1949 gebouwd voor de Royal
Air Force als WB534, werd vervolgens G-BLPZ en in 1986 in Denemarken
ingeschreven als OY-BHZ. Helaas staat de Dove, voorzien van Dansk
Faldskærms Union opschriften, momenteel weg te rotten op Stauning.
(Henk Wadman)
OY-ATF |
De Havilland Canada DHC.1 Chipmunk 22 |
WD319 |
|
|
OY-ATI |
SAI KZ VII U-4 Lærke |
63-616 |
|
|
OY-ATL |
De Havilland Canada DHC.1 Chipmunk 22 |
P-146 |
|
|
OY-ATO |
De Havilland Canada DHC.1 Chipmunk 22 |
P-129 |
|
|
OY-ATR |
De Havilland Canada DHC.1 Chipmunk 22 |
P-140 |
|
|
OY-AVF |
De Havilland Canada DHC.1 Chipmunk 22 |
|
|
|
OY-AVR |
SAI KZ VII U-4 Lærke |
|
|
|
OY-AYP |
Grumman American AA5 Traveler |
fus (h) |
|
|
OY-AYR |
Grumman American AA5 Traveler |
fus (h) |
|
|
OY-AZH |
Reims/Cessna F172E |
|
|
|
OY-BFV |
Reims/Cessna F172M |
|
|
|
OY-BHZ |
De Havilland DH.104 Dove 8 |
std; WB534 |
|
|
OY-BIU |
Reims/Cessna F172M |
|
|
|
OY-BJP |
Fairchild Swearingen SA227-AC Metro
III |
Benair |
|
|
“D-Day Doll” is de naam van deze Piper J3C-65 Cub (L-4H-PI)
OY-AFG/43-29567, die vorig jaar nog in een of ander fantasie
camouflageschema vloog.
Heel wat zeldzamer is de voorgangen van de J3: de in 1936 gebouwde
Taylor J2 Cub OY-AFW. (Henk Wadman)
OY-BKA |
Piper PA28-140 Cherokee |
|
|
|
OY-BKS |
Piper PA28-140 Cherokee B |
|
|
|
OY-BKW |
Piper PA28-140 Cherokee B |
(h) |
|
|
OY-BRC |
Piper PA28R-201T Turbo Arrow III |
|
|
|
OY-BSA |
Champion 7GCBC Citabria |
(h) |
|
|
OY-BSM |
Rutan Long-EZ |
|
|
|
OY-BUR |
Reims/Cessna F172N |
|
|
|
OY-BYD |
Reims/Cessna F150G |
|
|
|
OY-BYR |
Reims/Cessna F337G Super Skymaster |
fus (h) |
|
|
OY-BZT |
Cessna 550 Citation II |
Benair |
|
|
OY-CFP |
Reims/Cessna F152 |
fus outside |
|
|
OY-CGB |
Reims/Cessna F172M Skyhawk |
fus (h) |
|
|
OY-CMN |
Jodel D.112M |
|
|
|
OY-CMP |
Ultimate 10-200 |
|
|
|
OY-CYZ |
Christensen Opus 3 |
|
|
|
OY-DAB |
SAI KZ III U-2 |
(h) |
|
|
1946 is het geboortejaar van deze zeldzame Miles M.28 Mercury 6
OY-ALW. Slechts zes exemplaren werden van dit als les- en
verbindingsvliegtuig bedoelde houten vliegtuig gebouwd; het
prototype vloog overigens al in juli 1941. (Henk Wadman)
De OY-CMP is een Ultimate 10-200, een Canadees amateurbouwvliegtuig,
bedoeld als een verbeterde Pitts tweedekker. Voor zover bekend zijn
er slechts enkele tientallen gebouwd, waarvan de meeste in
Noord-Amerika vliegen. (Henk Wadman) |
|
|
OY-DBT |
SAAB 91D Safir |
|
|
|
OY-DGD |
CEA DR 250/160 Capitaine |
|
|
|
OY-DIZ |
SAI KZ IV |
|
|
|
OY-DMM |
Piper PA22-160 Tri-Pacer |
(tailwheel) |
|
|
OY-DOZ |
SAI KZ III U-4 |
(h) |
|
|
OY-DRR |
SAI KZ VIII |
|
|
|
OY-DSZ |
Taylorcraft Plus D |
(h) LB314 |
|
|
OY-DVA |
SAI KZ III U-2 |
|
|
|
OY-DVE |
SAI KZ III U-2 |
(h) |
|
|
OY-DZA |
SAI KZ III U-3 |
|
|
|
OY-ECH |
De Havilland DH.82A Tiger Moth |
|
|
|
OY-ECJ |
Cessna 421B Golden Eagle |
fus (h) |
|
|
OY-ECT |
Piper J3C-65 Cub |
|
|
|
OY-ECV |
Piper J3C-65 Cub |
42-15272 |
|
|
OY-EFB |
Cessna 140 |
|
|
|
|
|
SAI KZ III U-2 OY-DVA uit 1946 en de wat grotere SAI KZ VII U-4
Lærke OY-AVR uit 1947 in Deense militaire kleuren, maar helaas
zonder militair serial.
(Henk Wadman)
|
|
|
OY-EFI |
Taylorcraft Auster 5M |
TW477 |
|
|
OY-FAK |
SAI KZ II Træner |
107 |
|
|
OY-FFB |
Cessna 500 Citation I |
|
|
|
OY-FLW |
Raytheon 390 Premier 1A |
(h) |
|
|
OY-GDS |
Europa AL Europa Classic |
|
|
|
OY-HEG |
Schweizer 269C |
std (h) |
|
|
OY-JBG |
Piper PA34-200 Seneca |
|
|
|
OY-JCP |
Lancair 320 |
|
|
|
OY-JEM |
Tecnam P 2006T |
Aarhus Flight Ac. |
|
|
OY-JGM |
Piper J3F-65 Cub (L-4D) |
(h) |
|
|
OY-JSN |
Piper J3C-65 Cub |
(h) |
|
|
OY-KEJ |
Van’s RV-8 |
|
|
|
OY-KZI |
SAI KZ I
replica |
|
|
|
OY-KZS |
SAI KZ VIII
replica |
|
|
|
OY-LSD |
Aero L-29 Delfin |
09/red |
|
|
|
|
Speciaal gekomen
voor de vliegshow en toen de vliegers er al in zaten om te starten,
moesten ze er weer uit vanwege het weer. Aero L-29 Delfin OY-LSD/09
red. (Henk Wadman) |
|
OY-LUN |
Bellanca 8KCAB Decathlon |
|
|
|
OY-OBP |
Aero Designs Pulsar XP 912 |
|
|
|
OY-PBR |
Cessna 208B Grand Caravan |
Benair |
|
|
OY-PBT |
SOCATA TB-9 Tampico |
|
|
|
OY-PBV |
Short SD3-60 |
std; Benair |
|
|
OY-PBW |
Short SD3-60 |
(h) Benair |
|
|
OY-PEW |
Reims/Cessna F172N Skyhawk |
fus (h) “ikaros.dk” |
|
|
OY-PIN |
Rutan Long-EZ |
|
|
|
OY-RHC |
Piper PA28R-180 Cherokee Arrow |
|
|
|
OY-SLV |
Max Holste MH.1521M Broussard |
303 |
|
|
OY-TRP |
Piper J3C-65 Cub (L-4H) |
|
|
|
OY-VBI |
Cirrus SR22 |
|
|
|
OY-FKR |
Reims/Cessna F150J |
fus outside |
|
|
OY-8208 |
Solar Wings Pegasus XL-Q-LC |
|
|
|
PH-FLE |
Reims/Cessna F172N Skyhawk |
|
|
|
SE-BIR |
Vickers Supermarine Spitfire LFXVIe |
RW386/NG-D |
|
|
|
|
|
|
|
H-206 |
Hughes 500M |
Hæren; parked near museum |
|
|
P-288 |
Aérospatiale AS 550 C2 Fennec |
RDanAF |
|
|
|
|
Aérospatiale AS 550 C2 Fennec P-288 start haar display tijdens de
Stauning Airshow. (Henk Wadman) |
|
|
DANMARKS FLYMUSEUM |
|
|
|
|
|
|
|
|
Flying museum aircraft |
|
|
|
OY-AAD |
SAI KZ VII U-4 Lærke |
|
|
|
OY-ABT |
Piper J3F-50 Cub |
|
|
|
OY-AOL |
SAI KZ X Mk.2 |
|
|
|
OY-DBC |
Stampe SV.4B |
|
|
|
OY-DIZ |
SAI KZ IV |
|
|
|
OY-DRR |
SAI KZ VIII |
|
|
|
OY-DZA |
SAI KZ III U-3 |
|
|
|
OY-ECH |
De Havilland DH.82A Tiger Moth |
|
|
|
OY-FAK |
SAI KZ II Træner |
107 |
|
|
OY-KZI |
SAI KZ I
replica |
|
|
|
|
|
In 1935 bouwde Viggo Krammen, één van de
naamgevers van de bekende serie KZ-vliegtuigen een Mignet HM.14
Pou-du-Ciel (op zijn Deens “Himmellusen”) en daarvan wordt beweerd
dat ie in 1938 verbrand zou zijn. Een deel van het toestel (ik meen
de romp) schijnt echter origineel te zijn! (Henk Wadman)
In 1950 bouwde Skaninavisk Aero Industri een soort van replica van
een toestel waarmee de bekende Deense uitvinder Ellehammer in 1909
vloog. Deze KZ IX Ellehammer OY-ACE maakte destijds ook haar
opwachting tijdens een van de bekende naoorlogse ILSY-vliegfeesten
op Ypenburg in het jaar 1957.
(Henk Wadman)
SAI KZ II Kupe OY-AEA en de vliegwaardige SAI KZ II Træner
OY-FAK/157. (Henk Wadman)
|
|
|
Static aircraft |
|
|
|
B.S. |
Berg & Storm Monoplane III |
|
|
|
LC-I |
Leif Fjord Carlsen LC-I Under Cub |
|
|
|
OY-ACE |
SAI KZ IX Ellehammer |
|
|
|
OY-AEA |
SAI KZ II Kupé |
|
|
|
OY-AKM |
Piper PA-16 Clipper |
|
|
|
OY-AKX |
Schneider DFS108-14 SG-38 Schulgleiter |
|
|
|
OY-AMG |
Druine D31 Turbulent |
|
|
|
(OY-ASX) |
SAI KZ G1 |
|
|
|
OY-ATJ |
SAI KZ VII Lærke |
|
|
|
OY-AUX |
Schneider DFS108-49 Grunau Baby IIB |
|
|
|
OY-AVZ |
Bücker 181B Bestmann |
RSwedAF; 273/5 |
|
|
OY-AXS |
Scheibe Bergfalke II |
|
|
|
OY-AXU |
Scheibe Spatz B |
|
|
|
OY-BLX |
Høgslund/Traugott-Olsen 2G |
|
|
|
OY-DEZ |
De Havilland DH.87B Hornet Moth |
|
|
|
OY-DHZ |
De Havilland DH.104 Dove 6 |
Cimber Air |
|
|
OY-DOU |
SAI KZ II Sport |
|
|
|
OY-DSH |
Taylorcraft Plus D |
LB381 |
|
|
(OY-DVZ) |
Transavia PL-12 Airtruk |
(being restored) |
|
|
(OY-FAE) |
SAI KZ II Træner |
(fuselage) |
|
|
OY-FAI |
Hollænder H.T.1 |
|
|
|
OY-FLV |
De Havilland Canada DHC.1 Chipmunk 22 |
P-143 |
|
|
OY-REX |
Scheibe Mü 13E Bergfalke I |
|
|
|
OY-SBR |
SNIAS SN.601 Corvette |
North Flying |
|
|
OY-VSG |
Hummel Aviation Hummel Bird |
|
|
|
OY-XIT |
Scheibe Doppelraab IV |
|
|
|
SE-HFX |
Enstrom F28A |
|
|
|
|
|
Slechts twee fabrieksexemplaren plus een replica met een moderne
motor werden er gebouwd van de SAI KZ VIII, die volledig aerobatic
is. De OY-DRR uit 1949 vliegt nog af en toe. (Henk Wadman)
Een zeldzame Cub versie in Europa is deze Piper J3F-50 Cub Sport
OY-ABT uit 1938. De letter “F” in de type-aanduiding staat voor de
gebruikte motor: in dit geval een Franklin. (Henk Wadman)
De Havilland DH.104 Dove 6 OY-DHZ staat in het museum ten toon
gesteld in Cimber Air kleuren. (Henk Wadman)
Harald Thyregod ontwierp eind jaren ’50
dit tweemotorige toestel, waar er maar eentje van gebouwd werd door
de heren Hollænder
en Smidt. De eerste vlucht van de OY-FAI werd in 1964 gemaakt en als
motoren werden twee aangepaste VW 1200 boxermotoren van 65 pk elk
geïnstalleerd. De juiste type-aanduiding is nogal ingewikkeld.
Meestal wordt Hollænder H.T.1 (naar één van de bouwers, die er een
aantal jaren mee vloog en de initialen van de ontwerper) gebruikt,
maar het toestel staat ook bekend als Hollsmidt 222, een
samentrekking van de namen van de beide bouwers. (Henk Wadman) |
|
|
9-230 |
Wendell WAP 2.01 |
|
|
|
- |
Ellehammer Flyveapparat
replica |
|
|
|
- |
High Fly |
(hangglider) |
|
|
- |
Mignet HM-14 "Himmellusen" |
-1935 |
|
|
"31-306" |
North American AT-16ND Harvard IIB |
|
|
|
"41-401" |
Supermarine VS361 Spitfire HF.IXc |
|
|
|
"41-427" |
Supermarine VS361 Spitfire HF.IXe
replica |
(on a pole) |
|
|
(B-)499 |
Gloster Meteor F.8 |
|
|
|
(E-)401 |
Hawker Hunter F.51 |
|
|
|
(FS-515) |
Republic F-84G Thunderjet |
(cockpit section) |
|
|
110 |
Avro 504N |
|
|
|
158 |
Hawker Dankok |
|
|
|
“346” |
Lim-2/MiG-15bis |
Polish AF (composite aircraft) |
|
|
A-009 |
SAAB A35XD Draken |
|
|
|
C-264 |
Republic RF-84F Thunderflash |
|
|
|
DT-102 |
Lockheed T-33A |
|
|
|
E-174 |
General Dynamics F-16A |
|
|
|
F-421 |
North American F-86D Sabre |
|
|
|
H-245 |
Hughes 500M |
Hæren |
|
|
K-687 |
Douglas C-47A Skytrain |
|
|
|
L-861 |
Consolidated PBY-6A Catalina |
|
|
|
R-888 |
Canadair CF-104 Starfighter |
|
|
|
S-884 |
Sikorsky S-55C |
|
|
|
U-240 |
Sikorsky S-61A-1 |
|
|
|
- |
Banshee 400 |
(flying target) |
|
|
- |
Northrop KD2-R5 Shelduck |
(flying target) |
|
|
|
|
Leif Fjord Carlsen bouwde deze LC-I Under Cub op basis van een Piper
Pawnee. Deze Pawnee op ¾ schaal werd nooit daadwerkelijk
ingeschreven, maar heeft wel gevlogen! (Henk Wadman)
De eerste vliegmachine die door de Deense strijdkrachten gebruikt
werd: Berg & Storm Monoplane III. (Henk Wadman)
Slechts 15 exemplaren werden er gebouwd van de Hawker Dankok; drie
in Engeland en 12 in Denemarken gedurende de jaren 1925 en 1926. Het
toestel heeft een Armstrong Siddeley Jaguar IV stermotor van 385pk.
(Henk Wadman)
Een
beetje een vreemde eend in de bijt is deze Zweeds geregistreerde
Enstrom F28A helikopter SE-HFX. (Henk Wadman) |
|
|
Storage hangar |
|
|
|
(D-EKOM) |
Auster J/1 Aurtocrat |
(frame) |
|
|
OY-AAU |
SAI KZ VII U-4 Lærke |
(fuselage) |
|
|
OY-AVJ |
Rearwin 9000 Sportster |
(fuselage) |
|
|
SE-CAW |
Fairey Firefly TT.1 |
|
|
|
(KA-C) |
Republic RF-84G Thunderjet |
(front fuselage A-665/51-16665; |
|
|
|
|
tail & wings 52-3057/KA-C) |
|
|
|
|
Een
andere vreemde eend in de bijt is deze in 1972 in Australië gebouwde
Transavia PL-12 Airtruk OY-DVZ. Van deze landbouwsproeier werden er
maar een paar in Europa verkocht en het toestel wordt momenteel
gerestaureerd. (Henk Wadman)
Sikorsky S-61A-1 U-240 staat er glimmend gepoetst bij in het museum.
(Henk Wadman)
North American F-86 Sabre F-421. (Henk Wadman)
Douglas C-47A Skytrain K-687 werd voor gebruik op Groenland
regelmatig voorzien van de op de foto getoonde ski’s. (Henk Wadman) |
|
|
Credits: Michael Andersen,
Bent Laursen, Rob Tempel, Povl Toft, Henk Wadman, Mogens Wahl, Wim
Zwakhals |
|