Op zondag  8 september 2013 ben ik samen met 1 Engelse en 4 anderen Nederlandse spotters en onze 4 Aviation reisleider Stefan Goossens vanaf
Amsterdam-Schiphol vertrokken voor een 7 daagse militaire trip naar de Baltische Staten Letland, Litouwen en Esltand. Ondanks dat de militaire luchtvaart in deze drie landen het hoofddoel van deze reis was bleef er tijdens het reizen van de ene naar de ander locatie tijd over om naast Wrecks & Relics ook nog enkele civiele vliegvelden te bezoeken. Op de diverse civiele vliegvelden heb hier alleen maar genoteerd wat ik zelf interessant vind zoals Fokkers, Airbus A380’s en Russisch gebouwde vliegmachines. De niet tussen ( ) staande c/n’s heb ik zelf gelezen. Veel informatie aanvullende informatie komt uit de European Military Out Of Service of  heb ik zoals bijvoorbeeld c/n’s en de ex registraties heb ik opgezocht in de Soviet Transport Database op www.scramble.nl.      

Op zowel de heen- als de terugweg zijn we met Lufthansa via een tussenstop op Frankfurt am Main Airport vanaf Amsterdam-Schiphol naar Rīga in Estland gevlogen. Op onze  vlucht van Frankfurt naar Rīga hadden we een wel heel bijzondere passagier aan boord. Deze passagier was de Dalai Lama. Hij werd bij aankomst op de luchthaven van  Rīga als een staatshoofd ontvangen door enkele Letse hoogwaardigheids bekleders.

Na onze aankomst op Riga zijn we ons busje op wezen halen en toen hier zijn we direct begonnen met spotten.

Naast de luchthaven van Rīga is de bijzondere collectie van het Aviiacijas Technikes Mezesj gehuisvest.
 

 

MiG-25U 34 Red is een van de vele MiG’s die te vinden is in het Rīga-Aviiacijas Technikes Mezesj.
 
 

Na ons bezoek aan dit echte Oostblok museum met een mooie collectie aan Russiche militaire en civiele hardware zijn we via diverse wreck & relics / vloogtuigen locaties op de route op weg gegaan naar Siauliai in Litouwen voor onze eerste overnachting. Het volgende werd door ons onderweg gezien.
 
 

Deze IL-28, 38 Blue, is preserved in het dorpje Skulte nabij Riga IAP in Estland.
 

In de K.S. Avia / Baltic Bees Jet Team  area bevond zich een tot nu toe mij onbekende ex Bulgaarse Luchtmacht MiG-23BN. Hier zouden zich ook de opgeslagen vliegtuigen en helikopters van de toekomstige Air Zoo Museum bevinden. Helaas zijn deze op de 3 reeds genoemde en preserved staande vliegtuigen niet van buitenaf te zien.

Naast diverse wreck & relics locaties en civiele vliegvelden hebben wij ook een bezoek gebracht aan de “Kryžiu kalnas / Heuvel van Kruisen”. We waren hier net voor de zonsondergang wat dit pelgrimsoord nog mysterieuzer maakt dan het al is. Je moet het echt zelf gezien hebben omdat mijn inziens woorden en foto’s geen recht doen aan het gevoel dat je krijgt als je daar bent. Na enig tijd zoeken in Siauliai werd het juiste van de 2 hotels “Turne” gevonden. Na een verfrissing werd het tijd om Siauliai te gaan ontdekken. Tijdens een heerlijke maaltijd en het nodige lokale bier op het terras van Kapitanos Morganas werd de heenreis en de eerste dag geevalueerd. Ook werd er volop gespeculeerd op wat de dag van morgen ons zou gaan brengen.  

 

De enige binnen NATO vliegende Yakovlev Yak-18T, serial 33 Blue, hier te zien op de flightline van Siauliai-Zokniai.
 

Na een vlucht taxiet de An-2R 10 Blue terug naar de flightline.

 

Low pass van Mi-8PS 27 Blue langs de ATC tower van Siauliai-Zokniai.
 
 

Alle codes/serials zijn blauw indien anders vermeld.

Eerst werd begonnen met enkele wrecks & relics. Na overleg tussen onze reisleider, onze begeleider en de OPS-officier werden special voor ons de Yak-18T en een L-39C buiten op de flightline geparkeerd zodat we hier onder goede omstandigheden foto’s van konden maken. In de middag zou de enige (V.I.P.) Mi-8PS testvliegen. Deze mochten we na wat hover training zelfs vanaf de verkeerstoren vastleggen. Onderstussen was de enige op dit moment vliegwaardige An-2 ook gaan vliegen. Deze werd tijdens de landing en het taxieen net als de even later richting Afghanistan vertrekkende C-27J vanaf de verkeerstoren omgezet in vele MB’s aan foto’s.



C-27J 06 Blue op de flightline van Siauliai-Zokniai vlak voor vertrek naar Afghanistan.
 

Vandaag hadden we een bezoek waar je eigenlijk alleen maar van durft te dromen. Al onze wensen waren bespreekbaar en bijna alles was mogelijk. Na een zeer geslaagde dag namen we tijdelijk afscheid van onze begeleider. Zoals je zult begrijpen was het na een dag als deze nog lang onrustig op het terras van Kapitanos  Morganas in het centrum van Siauliai. De volgende morgen zijn we nogmaals naar Siauliai-Zokni gegaan voor een nieuw bezoek. Onze begeleider vertelde na aankomst dat de deze morgen geplande vlucht van de Let 410 vanwege een technische tegenvaller niet door kon gaan. Toen zijn we via diverse wrecks & relics locaties op weg gegaan naar één van de twee SAR detachementen van de Litouwse Luchtmacht. Nemirseta. Het volgende werd onderweg hier naar  toe gezien.
 

Na vriendelijk vragen waren we op al deze vliegvelden welkom om de buitenstaande vliegtuigen te fotograferen en de aanwezige hangaars te inspecteren. Dit leverde voor de eerste keer deze trip een leuke hoeveelheid oud DOSAAF (ДОСААФ) materiaal op.  De afkorting  DOSAAF (ДОСААФ) betekend;  Dobrovolhnoe (vrijwilligers) Obxestvo (vereniging) Sodeistvia (ter ondersteuning) Armii (landmacht) Aviacii (Luchtmacht) i Flotu (marine). Deze door de Russische staat gefinancierde leerschool op fysiek en geestelijk gebied was voor  iedereen vanaf 14 jaar. De diverse opleidingen die men genoot bij DOSAAF diende vaak  als opstap voor een carriere binnen een onderdeel van de Russische Krijgsmacht. De DOSAAF beschikte hierdoor dan ook over een behoorlijke vloot met diverse types zweefvliegtuigen zoals de in Tsjechie gebouwde Let L-13 Blanik en de in Litouwen zelf gebouwde LAK L-12.

Ook had de DOSAAF vele een motorige vliegtuigen zoals diverse type Yak’s, de PZL104 Wilga en de Antonov 2. Op sommige vliegveldjes in de Baltische Staten vind je nog oude DOSAAF zweefvliegtuigen die zijn voorzien van het orginele serial, titels en  (Rode Ster) roundel. Hierna werd het tijd voor An-2’s.

Na een kort bezoek aan het laatste op de route liggende vliegveld Klaipeda kwamen wij op de afgesproken tijd aan bij de poortvan het Litouwse SAR detachement te Nemirseta. Hier aangekomen bleek dat men had gewacht met vliegen van de Mi8T tot wij aanwezig waren. Na een hover oefening boven het platform met een mooie bomenrij als achtergrond  werden we verplaatst naar een mooie locatie in de duinen met de Batlic Sea als achtergrond.
 

Twee foto's van Mil Mi-8T 26 Blue. De foto hierboven is gemaakt tijdens een oefening op het strand van de Baltic Sea. De foto hieronder is gemaakt tijdens het hoveren boven het platform van Nemirseta.


 
 
Na deze erg leuke foto mogelijkheid hebben we de crew en onze begeleider bedankt voor de aan ons geboden foto mogelijkheden en hun gastvrijheid. Na ons bezoek kwamen we na een lange rit aan op het vliegveld van Pociunai  nabij Kaunas. Dit vliegveld is mijns inziens voor belangstellenden in de kleine civile luchtvaart de place to be in Litouwen zoals je uit het onderstaande lijstje zelf op kunt maken. Naast deze lijst waren er ook nog vele ULM’s en andere sport- en zweefvliegtuigen te zien.
 

 

De An-2 flightline van de paraclub op Pociunai.
 

Helaas hadden we vanwege onze late komst geen toegang meer mogelijk tot andere hangars en onderhoudsbedrijven op dit grote vliegveld. Na ons bezoek aan Pociunai werd het tijd om verder te gaan naar Kaunas. Na het inchecken in het Park-Inn Hotel hebben we in deze mooie stad in een heel leuk en mooi traditioneel Litouws restaurant een waar Litouws “Farmers Feast” gevierd. Dit ter afsluiting van al weer een mooie dag. De volgende ochtend (11 september) zijn we via een kort bezoekje aan de Internationale luchthaven van Kaunas op weg gegaan Kaunas-Gamykai.
 

Aan de poort van het SAR detachement te Kaunas-Gamykai stond onze begeleider ons al weer op te wachten. Na de enige nog ontbrekende Litouwse Luchtmacht Mi-8 hier te hebben gefotografeerd hebben we afscheid genomen van onze vaste Litouwse begeleider.

Wij hebben hem allen heel hartelijk bedankt voor zijn  begeleiding en de geboden gastvrijheid. Hij en zijn collega’s van de Litouwse luchtmacht hebben ons een paar hele mooie dagen bezorgd met  fantastische foto mogelijkheden.
 

Na ons bezoek aan de Litouwse Luchtmacht hebben we nog geprobeerd om het hier gevestigde Helisota te bezoeken.
Helisota is een groot onderhoudsbedrijf voor Mil helikopters waar je nooit weet wat je te zien krijgt. Een bezoek hier bleek helaas niet mogelijk. Niet ver van Kaunas-Gamykai ligt nog een andere vliegveld. Kaunas-Aleksotas. Hier is het Lietuvos Aviacijos Muziejus gevestigd.

Deze ex Soviet AF L-29 08 Red is preserved in het museum van Kaunas.
 

Na ons bezoek aan dit museum met een grote collectie van voor mij tot dan toe nog enkele onbekende types zweef- en vliegtuigen van DOSAAF (ДОСААФ) zijn we naar de andere kant van dit vliegveld gezien vanaf  het museum gegaan. Hier vind  je de hangars van  de locale vliegclub van Kaunas-Aleksotas. Ook hier kregen we toestemming om de inhoud van diverse hangars te mogen bekijken en onderzoeken. In hun hangars bevonden  zich naast diverse helikopters, ULM’s, sport- en zweefvliegtuigen onder andere een 5-tal Yakjes.
 

Hierna zijn we op weg gegaan naar het vliegveld van Paluknys voor ons bezoek aan de daar gevestigde vliegende afdeling van de Valstybes Sienos Apsaugos Tarnyba (Litouwese Grensbewaking). Ook hier werden we heel hartelijk ontvangen en was onze gastheren niets teveel. Dit bleek wel uit het feit dat ze van ieder type in hun inventaris special voor ons een exemplaar naar buiten sleepten.

Het enige vliegtuig dat in gebruik is bij de Litouwese Grensbewaking is deze Cessna 172RG LY-AVR.


Deze foto van de flightline toont alle helikopter types die in gebruik zijn bij de Litouwese Grensbewaking.


Na dit zeer gastvrije en cooperatieve bezoek zijn we naar het “civiele” gedeelte van dit vliegveld gereden. Hier mochten we na netjes vragen diverse hangars binnen en de op de flightline staande vliegtuigen fotograferen.

Hierna zijn we via de volgende wrecks & relics locaties en civiele vliegvelden op weg gegaan naar Esttland. Onderweg hebben we het volgende gezien:

Stored An 2’s op Panevezys-Stetiskes.
 

 

Preserved op Panevezys-Istros is o.a. deze ex Ukranian Air Force Sukhoi Su-15 82 Blue.


Na onze tussenstop op dit moderne vliegveldje met enkele leuke preserved vloogtuigen zijn wij op weg gegaan naar ons zeer fraaie hotel nabij Lielvarda. Na een gezellige avond met een goede maaltijd en versnaperingen werd het tijd voor een goede nachtrust. Na een goed ontbijt zijn we vandaag (12 september) verder gereisd naar de enige basis van de Latvijas Gaisa Spéki  / Letlandse Luchtmacht te Lielvarda. Ook hier werden we weer gastvrij ontvangen door onze gastheren.
Ook zij waren heel meewerkend. Zij sleepten speciaal voor ons één van hun fraaie Mi-17-1V naar buiten om betere foto´s te maken dan in hun hangar mogelijk was. Helaas ontbrak was één Mi-17-V1 niet aanwezig. Na ons bezoek aan de hangar van de Letse helikopter unit  zijn we naar de An-2 unit aan de overkant van de baan gebracht. Na de An-2’s zijn we via de gate guards en de dump door onze gastheren weer naar de poort gebracht. Hier werd afscheid genomen van onze gastheren en de Letlandse Luchtmacht op Lielvarda.
 

 

Deze 2 Letse Luchtmacht An-2’s stonden op de flightline van Lielvarde te wachten op wat komen gaat.


Deze mooie Letse Luchtmacht Mi-17-1V 103 White werd speciaal voor ons buiten op het platform gezet.

 
Na ons bezoek aan de Leste Luchtmacht op Lielvarda zijn we op weg gegaan naar het derde nieuwe land voor mij

Onderweg naar ons hotel nabij de Estse hoofdstad Tallin hebben we onderweg de volgende vliegvelden en wrecks & relic locaties bezocht in Letland en Estland. Tijdens een lange en soms zeer saaie rit kwamen we via een aantal wreck & relic locaties in Estland. In Estland hebben we nog meer op de route liggende
wrecks & relic locaties bezocht voordat wij aankwamen bij ons nabij de Estse hoofstad Tallinn gelegen hotel. De volgende vliegveldjes en wreck & relics locaties lagen op onze route:



Preserved nabij de poort van het vliegveld van Limbazi is Antonov An-2R YL-LEF.
 

 

Deze oude Estlandse Borderguard Mil Mi-8T ES-PMC is preserved nabij de poort van een school.


Na een goede nachtrust zetten we de volgende morgen (13 september) onze reis voort naar de laatste van de drie door ons te bezoeken Baltische luchtmachten namelijk; Estland (Eesti Ohu Vági). Ook hier werden we weer zeer gastvrij ontvangen. Na een korte voorstel ronde van de begeleiding werden we uitgenodigd  tot het bijwonen van de dagelijkse briefing. Deze briefing die werd gehouden in het Engels leerde ons dat vandaag de beide L-39’s een missie zouden vliegen. Ook zou een An-2 een tesvliucht gaan maken na een motor wissel. Helaas bleven de helicopters aan de grond vandaag. Na een gezellig overleg met veel koffie werd samen met de begeleiding bepaald wat we precies gingen doen. De volgorde werd; Flightline L-39’s, 1^e motortest An-2, opstarten en uittaxieen van de L-39’s, 2^e motortest An-2, bezoek aan de helicopters en als toetje de landing van de L-39’s. Alles liep volgens plan tot we bij de helicopters kwamen. Deze zouden helaas niet vliegen. Speciaal voor ons lieten ze twee Robinson R44’s een tijdje hoveren. Hierdoor hadden we toch alle types van de Luchtmacht van Estland vliegend  en compleet. Net op tijd voor de landing van de beide L-39’s stonden we langs de baan. Na een geweldige ochtend hebben we afscheid genomen van onze begeleiders en gingen we op weg naar de internationale luchthaven van Tallinn.

 

Aero L-39 10 black op de flightline van Amiri.


Tijdens zijn testvlucht maakte Antonov An-2T 40 Yellow een low pass voor ons langs.


Robinson R44 66 yellow is hier speciaal voor ons aan het hoveren.
 
 
Deze middag hadden wij namelijk ons laatste bezoek van deze trip. Namelijk bij het op de internationale luchthaven van Tallinn gevestigde Eesti Piirivalve Lennusalk (Estonia Border Guard Aviation Group).
 

De ES-PWC AW139 werd speciaal voor ons op het platform voor de hangaar geparkeerd.


Let L410UVP ES-PLY vetrok tijdens ons bezoek voor een lokale trainingsvlucht.


Ook bij de Eesti Piirivalve Lennusalk werden we weer met heel veel gastvrijheid ontvangen door onze begeleider. Na een informatieve tour door de hangar langs de verschillende types die bij hen in gebruik zijn met een uitleg over hoe en waarvoor ze deze gebruiken. Na deze tour mochten we foto’s maken op hun platform van we een speciaal voor ons naar buiten gesleepte AW139 en een daar  reeds aanwezige L410 foto’s maken. Na dit leuke bezoek hebben we een rondje rondom de luchthaven zelf gemaakt voordat  we op weg zijn gegaan naar het enige luchtvaart museum in Estland. Het Lennundusmuuseum  te Tartu.
 

 

Deze PZL-104 Wilga-35A 50 Blue  is een van de vliegtuigen die preserved zijn in het museum van Tartu.
 
 

 

Deze ex ELK Airways Tu-134A3 ES-LTA is ook preserved in het museum van Tartu.

Na ons bezoek aan dit mooie museum zijn we op weg gegaan naar Riga in Letland waar vandaan we de volgende dag weer naar huis zouden vertrekken. Onderweg naar Riga hebben we de volgende vliegvelden en wrecks & relic locaties bezocht:
 

Valga 14-09-2013
ES-PMD	Mil Mi-8T	pres.	(c/n 10595), ex DM-/DDR-SPE, ex D-HOXE
Cesis 14-09-2013
YL-LEO	Antonov An-2	std.	(c/n 1G178-41), ex CCCP-62649
YL-FBI	Britten Norman BN-2T-4S	priv.	(c/n 4006), ex G-BWPK, ex G-SJCH
			Hampshire Police Authority Aerial Support
Hangar:
YL-GAW	PZL-101A	priv.	(c/n 63107), ex SP-CEO
Riga – Skive (museum) 14-09-2013
YL-LHC	Mil Mi-2	pres.	(c/n 527541032), ex CCCP-20724
YL-LHH	Mil Mi-2	pres.	(c/n 549329075), ex CCCP-23349
YL-CCF	Antonov An-2	pres.	(c/n 1G96-22), ex CCCP-32260
Riga Airport 14-09-2013
D-AILI	Airbus A319-114	Lufthansa	flight to Frankfurt
YL-RAA	Antonov An-26B	RAF Avia	(c/n 11206), ex CCCP-/RA-26064
YL-RAI	Antonov An-26B	RAF Avia	(c/n 10103), ex CCCP-/UR-26015,
			ex ER-AFF (2), ex UR-DWD
Frankfurt am Main Airport 14-09-2013
D-AIMD	Airbus A380-841	Lufthansa
D-AIMJ	Airbus A380-841	Lufthansa
D-AILI	Airbus A319-114	Lufthansa	flight from Riga
D-AILT	Airbus A319-114	Lufthansa	flight to AMS
OE-LVK	Fokker 100	Austrian

Terugkijkend op deze trip was de gastvrijheid en de mogelijkheden die ons zijn geboden door onze gastheren in alle landen fantastisch te noemen. Hierdoor is het ons mede gelukt om op 1 Letlandse Luchtmacht helikopter na alle drie de luchtmachten en twee Border Guards compleet te zien en te fotograferen. Als laatste moet ik daarnaast ook een groot compli-ment maken aan onze 4 Aviation reisleider Stefan Goossens voor de organisatie van deze tour en de diverse bezoeken. Ook wil ik mijn medereizigers bedanken voor de gezelligheid. Wanneer er iemand aanvullingen, opmerkingen en of vragen heeft over dit tripverslag stel deze dan gerust. Mijn gegevens zijn bekend bij de redactie.

Credits: Pieter van 't Hof, SG Woensdrecht